Theo ông Lê Huy Anh - Trưởng phòng thực thi và giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ, kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử đã trở thành một kênh mua sắm dễ tiếp cận, có phạm vi xuyên biên giới, được nhiều người tiêu dùng lựa chọn, đặc biệt từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Đây là loại hình kinh doanh tiên tiến, là xu thế phát triển không thể đảo ngược, là kênh thương mại vô cùng thuận lợi để chủ thể quyền tiếp cận và tương tác với người tiêu dùng.
Hiện trên môi trường mạng rất khó xác định nguồn gốc hàng hoá xâm phạm quyền, phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi. Nhiều đối tượng không có kho hàng hay cửa hàng, chỉ tiếp nhận đặt hàng trực tuyến, phân tán hàng hóa nhiều nơi. Chỉ giao hàng với số lượng nhỏ lẻ, khó xác định được kho hàng, chủ yếu sử dụng dịch vụ vận chuyển để giao hàng. Các đối tượng che giấu thông tin cá nhân, địa chỉ liên lạc, mua bán, thanh toán, vận chuyển, gây khó khăn cho công tác điều tra. Mặt khác, công tác giám sát việc tuân thủ các quy định về sở hữu trí tuệ đối với các sàn thương mại điện tử còn chưa thực sự hiệu quả. Việc áp dụng biện pháp chặn đối với các trang web thương mại điện tử có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn chậm.
Theo ông Nguyễn Ngọc Tý, Giám đốc điều hành công ty Nón Sơn, hiện các sàn TMĐT vừa bán hàng thật, vừa bán hàng giả nhập nhèm. Do đó cần có quy định cụ thể điều kiện hoạt động của sàn TMĐT. Ngoài ra, có tình trạng các cơ sở sản xuất hàng giả đóng trên địa bàn mà cơ quan chức năng quản lý địa bàn lại không biết.
“Việc xử lý nhiều cơ sở sản xuất hàng giả kéo dài. Đối tượng vi phạm ngang nhiên tái phạm gây bức xúc cho doanh nghiệp, ảnh hưởng quyền lợi người tiêu dùng (NTD). Sản xuất, kinh doanh hàng giả siêu lợi nhuận nhưng mức phạt quá thấp, Nhà nước cần tăng mức xử lý cao và xử lý nhanh, rút giấy phép cơ sở sản xuất hàng giả vĩnh viễn... Đồng thời, cần quán triệt chỉ đạo xử lý hàng giả từ cấp Trung ương đến cơ sở”, ông Nguyễn Ngọc Tý kiến nghị.
Ông Trần Giang Khuê cho rằng mức phạt hành chính đối với cá nhân, tổ chức vi phạm kinh doanh hàng giả hiện quá thấp (tối đa 250 triệu đồng đối với cá nhân, tối đa 500 triệu đồng đối với tổ chức) trong khi đối tượng kinh doanh hàng giả thu siêu lợi nhuận. Hiện đã có đầy đủ quy định pháp luật và mức xử lý vi phạm hàng giả, hàng nhái mạnh hơn. Việc xử lý vi phạm trên không gian mạng giống vi phạm ở không gian thật; tuy nhiên, pháp luật chưa theo kịp thực tế vi phạm trên không gian mạng.
Để tăng cường hiệu quả thực thi quyền SHTT trên môi trường số, theo các nhà quản lý kinh tế thì cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thực thi như Công an, bộ đội biên phòng, hải quan, thông tin và truyền thông cùng các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành (đối với từng nhóm mặt hàng) trong việc kiểm soát hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT ngay tại các cơ sở sản xuất trong nước và tại các cửa khẩu.
Chia sẻ những giải pháp từ việc ứng dụng công nghệ số trong chống hàng giả, ông Nguyễn Viết Hồng, Tổng Giám đốc Công ty Vina CHG cho biết, là một doanh nghiệp tiên phong trong việc đưa ra những giải pháp chống hàng giả, hàng nhái từ rất lâu, hiện nay CHG đã triển khai thêm nhiều ứng dụng mới như đầu tư thêm nhà máy, công cụ để sản xuất con tem chống hàng giả loại mới, hiện đại nhằm giúp người tiêu dùng dễ nhận diện hàng hóa và góp phần cùng cơ quan quản lý Nhà nước giám sát thị trường, bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Mới đây, Công ty Vina CHG đã mở rộng đầu tư mở xây một nhà máy sản xuất tem chống giả trên bao bì. Theo ông Hồng, việc dùng tem chống giả trên bao bì sẽ giúp doanh nghiệp giảm rất nhiều chi phí cho chống hàng giả. Vì trước đây thay vì phải dán tem chống giả trên từng sản phẩm thì bây giờ có thể tiết kiệm bằng việc dán trên một bao bì.
Bên cạnh đó, CHG cũng đã tập trung thiết kế một phần mềm để truy vết nguồn gốc sản phẩm nhằm giúp doanh nghiệp truy vết kho. Vì hệ thống đại lý quản lý tốt thì sẽ không có chuyện tuồn hàng giả vào.
Dưới góc nhìn của một doanh nghiệp đã từng bị hàng giả, hàng nhái tấn công, đại diện Công ty Nón Sơn kiến nghị, các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chuyên môn và doanh nghiệp cần có sự liên kết chặt chẽ trong chia sẻ thông tin. Từ thông tin đăng ký sở hữu sản phẩm mới hay xử lý các trường hợp hàng giả để có biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn.
Phạm Nhật